Pozycja bramkarza jest bardzo odpowiedzialną i niesamowicie ekscytującą pozycją. To właśnie człowiek przebywający między słupkami bardzo często decyduje o tym, jaki będzie wynik spotkania. Błędy obrońcy, pomocnika, a w ostateczności napastnika ma bowiem kto poprawić. Błędów bramkarza już niestety nie...
 

Skazany na bramkę od najmłodszych lat

Urodziłem się 17 listopada 1990 roku w Warszawie. Swoją przygodę z piłką zacząłem już w wieku czterech lat, kiedy starszy brat zabierał mnie na boisko, pokazując pierwsze mecze piłki nożnej. Przypominam sobie z tych spotkań może niewiele, ale wiem, jak wielki wpływ miało to na mój przyszły rozwój. Pamiętam jak przez mgłę mistrzostwa Europy z 1996 roku, ale doskonale pamiętam już mistrzostwa świata z 1998 roku. Nie tylko mecz finałowy, ale cały francuski turniej. Młodego Michaela Owena, Davida Beckhama, Davora Sukera, Ronaldo, całą Brazylię, Anglię, Argentynę, Francję oraz finał, w którym Brazylijczycy przegrali z Francuzami 0:3, a Zinedine Zidane strzelił dwie bramki głową, co zdarzało mu się przecież niezwykle rzadko. Swoje pierwsze piłkarskie kroki stawiałem w zespole RKS-u Ursus, a potem rozwijałem się w Piaście Piastów. Od zawsze stawiano mnie na bramce, choć chciałem zdobywać piękne bramki, uczyć się dryblingów i wszystkich innych elementów gry w ataku. Stałem jednak między tymi "głupimi" słupkami od 8. roku życia, grając bardzo często nawet z 8-9 lat starszymi kolegami mojego brata. Piękna sprawa, bo dziś jestem z tego powodu zadowolony. Mimo że kontuzje zmniejszyły w jakimś stopniu mój zapał, to osiągnąłem w piłce to, co mogłem i jestem szczęśliwy, że mogłem stać na bramce.
 

Bramkarz kluczową postacią w drużynie?

Pozycja bramkarza jest bardzo odpowiedzialną i niesamowicie ekscytującą pozycją. To właśnie człowiek przebywający między słupkami bardzo często decyduje o tym, jaki będzie wynik spotkania. Chwila nieuwagi lub geniuszu golkipera mają bowiem ogromny wpływ na końcowy rezultat. Błędy obrońcy, pomocnika, a w ostateczności napastnika ma kto poprawić. Błędów bramkarza już niestety nie. Wszelkie wady i zalety każdej z pozycji można wyliczać w nieskończoność, ale każdy grający w piłkę przyzna, że bramkarz ma przerąbane, bez względu na to, czy to będzie Orlik czy pełnowymiarowy plac gry. Mimo wszystko gra bramkarza w Lidze Nike Playarena oraz w futbolu 11-osobowym to kompletnie dwa różne światy. Po pierwsze, bramkarze grający na mniejszych boiskach strzegą mniejszej bramki, więc nie muszą martwić się o długie wybicia czy też o to, jak ustawią się między słupkami. Po drugie, mają oni mniejsze problemy z koncentracją, ponieważ ich bramki są częściej okupowane przez przeciwnika niż na większym boisku. Stąd taki bramkarz jest bardziej czujny i nastawiony na szybką grę. Z drugiej strony, bramkarze z większych boisk są bardziej skoczni, siłowi i mają lepszą komunikację z formacjami znajdującymi się przed nimi. Korzystając ze swojego doświadczenia, nabywanego w kilku klubach będących na różnych poziomach (B-klasa, A-Klasa, 4 liga oraz dwa tygodnie spędzone na testach w Polonii Warszawa), chciałbym Wam przekazać kilka cennych uwag i rad, dotyczących gry golkipera.
 

W jaki sprzęt powinien być zaopatrzony bramkarz?

Mówi się, że sprzęt nie gra, lecz niestety jest to bardzo płytkie stwierdzenie, bo w przypadku każdej pozycji to, w czym rozgrywamy spotkania, ma duże znaczenie.
 

Buty

W przypadku bramkarza ogromny wpływ na postawę na boisku ma obuwie. Korki golkipera powinny mieć stosunkowo jak najostrzejsze czubki. Dlaczego? Ze względu na fakt, iż techniki używa on najrzadziej, a ostrzejszy czubek ułatwia dalekie wybicia. Najlepsze, jakie bym polecił? Jak najprostsze, nie za lekkie i nie za cienkie. Po prostu takie, w których noga fajnie pracuje i dzięki którym wykopy są precyzyjne.
 

Ochraniacze

Dobre ochraniacze powinny zajmować 3/4 kości piszczelowej. Fantastycznym dodatkiem do ochroniacza jest skarpeta z usztywnieniem na kostkę (nie sama szmatka, ale dodatkowo zamontowana poduszeczka), zwiększająca stabilizację oraz spełniająca wszystkie pozostałe funkcje ochraniacza na piszczel.
 

Getry

Często chcąc się popisać lub "przygwiazdorzyć", zawodnicy mają getry opuszczone pod sam but. Nigdy w życiu! Getry muszą być jak najwyżej. Zmniejsza to ryzyko obtarć i drobnych uszkodzeń skóry. Pozycja bramkarza wymaga niezwykłej zwinności, dlatego getry powinny być jak najbardziej elastyczne. Najlepiej byłoby, gdyby w spisie materiałów, z których stworzone są getry, był polamid i elastan, bo wykonanie w 100% z bawełny wzbudza potliwość skóry i niepotrzebnie nagrzewa stopę.
 

Spodenki

Najbardziej narażone na uszkodzenia w przypadku pozycji bramkarza są biodra. Wystarczy zła pozycja upadku i może dojść do poważnej kontuzji. Podczas treningów należy ćwiczyć pozycję upadkową, ale trzeba to robić stopniowo, czyli tak, by wszystkie kości, mięśnie i stawy "nauczyły się pracować". Spodenki powinny być za to wykonane z materiału w miarę śliskiego, ale nie mogą być całkowicie gładkie. Biorąc pod uwagę prawa fizyki, taki materiał pozwoli nam nabrać pędu, a ten jest najmniej wskazany w przypadku bramkarza. Spodenki muszą więc mieć miękką gąbkę, zasłaniającą jak największą część biodra.
 

Bluza

Bluza powinna być idealnie dopasowana do ciała i nie powinna ograniczać ruchów. Rękawy nie mogą sięgać samych nadgarstków, tylko kończyć się przed nimi. Ochraniacze? Tylko na łokcie. Te na barki ograniczają ruchy, a to górne partie ciała są najbardziej potrzebne do łapania piłki. Krótkie koszulki? Fajnie się prezentują, dobrze leżą, ale nie zapewniają bezpieczeństwa w stu procentach. Mój typ? Każda dobrze dopasowana bluza z ochraniaczami na łokcie. Poza tym materiał pod pachą nie może tworzyć tzw. "skrzydeł".
 

Rękawice

Najważniejszy element sprzętu każdego bramkarza to rękawice, ponieważ przy nich duże znaczenie ma wiele różnych elementów. Największe mają przede wszystkim grubość gąbki, jej jakość oraz to, w jakim momencie się kończy. Dobre rękawice powinny się zawijać na połowie wysokości palca. Cena takich modeli jest jednak bardzo wysoka. Na boiska Ligi Nike Playarena czy na mecze niższych klas ligowych polecam rękawice, które mają usztywnione nadgarstki, dobrą wentylację, elastyczny element między kciukiem a palcem wskazującym (często w tym miejscu jest pianka/gąbka, ale jest to jedno z najbardziej narażonych na rozerwanie miejsc na rękawicy, więc powinien być materiał elastyczny, najlepiej elastan) oraz wzmocnione palce. Ten ostatni element jest fajnym gadżetem, ale bardzo pożytecznym. Palce bramkarza są bowiem narażone na bardzo dużą ilość przeciążeń, co prowadzi do powstawania mikro-urazów. Ponadto, duża ilość powietrza dostającego się między palce może doprowadzić do poważnych uszkodzeń kości. Wkładki te powinny być zatem jak najbardziej elastyczne, a nie plastikowe. Jak dbać o rękawice? Do podstawowego czyszczenia rękawic wystarczy gąbka, trochę mydła i ciepła woda o temperaturze od 20 do 30 stopni Celsjusza. Temperatura nie może być wyższa, ponieważ gdyby była, sprawiłaby, iż wewnętrzna struktura materiału "wypaliłaby się", tracąc na jakości. Największym problemem dla rękawic jest natomiast nadmierne ich użytkowanie oraz bardzo rzadkie czyszczenie. W takim przypadku z wewnętrznej części rękawicy wydostaje się nieprzyjemny zapach. Co w takiej sytuacji? Wtedy musimy skorzystać z pomocy pralki, ustawiając opcję bez wirowania oraz temperaturę 30 stopni. Jakich środków myjących użyć? Ani proszku, ani płynów do płukania. Wystarczy tylko i wyłącznie mydło. Przykładowo można przekroić sobie kostkę na cztery części i skorzystać z dwóch ćwiartek.
 

Co robić, by stać się lepszym bramkarzem?

Jak wiadomo, nie każdy ma predyspozycje do gry na danej pozycji. Pozycja bramkarza nie jest ani łatwiejsza, ani trudniejsza od innych, ale jest ona zdecydowanie bardziej narażona na krytykę. Bramkarz musi grać bezbłędnie, ponieważ jego pomyłki w 90% skutkują utratą bramki. Nie każdy będzie dobrze strzegł swojej bramki, ale każdy może być lepszym niż jest obecnie. Jakie cechy powinien mieć dobry golkiper?
 

Bądź mocny psychicznie

Popełnianie błędów wpisane jest w ludzką naturę. Nawet największym bramkarzom zdarzały się poważne pomyłki. Nie wymiękaj więc, gdy słyszysz cierpkie słowa na swój temat po tym, jak nie uda Ci się skutecznie interweniować. Zastanów się, nad czym możesz jeszcze popracować i rób to! Pamiętaj jednak, że Twoi koledzy nie zawsze mają rację. Kiedy grasz świetny mecz, a usłyszysz coś nieprzyjemnego, odpowiedz właściwym tonem, że jednak są to dobre zawody w Twoim wykonaniu.
 

Zawsze bądź dobrze przygotowany

Nie może dojść do sytuacji, w której bramkarz zapomni na mecz rękawic. Wybrnąć można z braku bluzy, ale rękawice to podstawa. Pamiętaj, że zawsze muszą one być delikatnie zwilżone i nieporozrywane. Ważny jest komfort. Lepiej nam w ciepłym domu niż w dziurawych skarpetach na mrozie. Podobnie jest z rękawicami. Woda, kamień, piasek czy inne ciała obce dostające się do środka zmniejszają poczucie wygody. Lepiej mieć słabszy, a lepiej przygotowany do gry model rękawic niż wyższy i dziurawy. Przed samym meczem dobrze się rozgrzej. Wykonaj po trzy ćwiczenia na ręce, nogi i wyskoki. Poproś kolegów, by oddali kilka strzałów na bramkę, ale takich, które będziesz mógł złapać. Zwiększy, to Twoją pewność siebie oraz da Ci odpowiedź, czy rękawice mają odpowiednią przyczepność. Ponadto, kilka strzałów po ziemi przygotuje Cię na niskie piłki. Nigdy nie dopuść do sytuacji, w której Twoi koledzy zaczną rozgrzewkę od łupania w bramkę jak w kamieniołomie. Istnieje wtedy większe ryzyko odniesienia kontuzji. W czasie spotkania musisz z kolei być zawsze skoncentrowany. Nie myśl o dziewczynach, wczorajszej imprezie czy też o tym, co będzie na obiad. Ciągle patrz na piłkę i zawodnika z nią biegnącego. Twoja reakcja będzie szybsza, gdy nie odpłyniesz myślami do "zasiedmiogórogrodu". Co więcej, staraj się miękko stać na nogach. Twoje nogi nie mogą być wyprostowane i napięte jak struna w gitarze. Stój lekko na palcach. Bądź cały czas czujny. To podstawa.
 

Przemieszczaj się za zawodnikiem z piłką

Nie czekaj na środku bramki na strzał. Kiedy przeciwnik schodzi do lewej strony, Ty podążaj za nim, a kiedy do prawej, rób dokładnie to samo, co on. Będąc w środku, zawsze staraj się skrócić kąt, wychodząc możliwie jak najdalej. Pamiętaj jednak, że nie bliżej niż 2 metry od przeciwnika. Wtedy może Cię zaskoczyć i będziesz miał zbyt mało czasu na interwencję. Kiedy przeciwnik stoi po lewej lub prawej stronie, to staraj się być ustawiony bokiem do bramki. Prosty przykład. Akcja prowadzona jest lewą stroną. Będąc ustawionym prostopadle, czyli plecami do linii  bramkowej i kryjąc krótki słupek, masz mniejsze szanse przy strzale na długi słupek. Będąc bokiem do linii możesz wykonać skośne upady, co pozwoli Ci na zabezpieczenie zarówno długiego, jak i krótkiego słupka. Jest to oczywiście nieco trudniejsze ze względu na fakt, że piłka jest w ciągłym ruchu, dlatego koncentruj się przede wszystkim na tym, by wybronić strzał. Taka pozycja to tylko ułatwienie.
 

Naucz grać się nogami

Gra nogami jest tak samo istotna w obecnym futbolu u bramkarza jak gra rękami. W związku z tym, musisz jak najwięcej ćwiczyć podania. Jak nie masz z kim, to kop o ścianę. Od czasu do czasu poproś o grę w polu, najlepiej w obronie. Kiedy nie masz piłki przy nodze, rozglądaj się, w jakich miejscach znajdują się Twoi koledzy z zespołu. Potem, gdy już otrzymasz piłkę, możesz spodziewać się, gdzie może stać zawodnik Twojej drużyny. Jeśli nie będzie nikogo wolnego, to musisz wybić piłkę na aut. Pamiętaj, że Twoim najważniejszym zadaniem jest bowiem bronienie dostępu do bramki.
 

Bądź dyrygentem swojego zespołu

Bramkarz jest jedyną osobą na boisku, która widzi wszystkich zawodników. To on powinien ustawiać defensywę, kierując ich na odpowiednie pozycje. "Powrót", "lewa", "prawa", "środek wraca", "trzymaj krótko prawą/lewą" - to tylko kilka ze swego rodzaju okrzyków bramkarskich. Najważniejszym jest jednak "moja!". Używaj tego za każdym razem, gdy wiesz, że dojdziesz do piłki. W ten sposób minimalizujesz ryzyko nieporozumienia z kolegą z zespołu, co może skutkować niepotrzebnym wybiciem czy co gorsza, utratą bramki.
 

Na co jeszcze powinien zwrócić uwagę bramkarz?

Podsumowując, to tylko kilka podstawowych rad dla bramkarzy, dlatego jeśli ktoś jest zainteresowany tematem, służę radą i doświadczeniem oraz zachęcam do dyskusji w komentarzach. A Wy jakie inne wskazówki dalibyście osobie stojącej między słupkami?